In opdracht van de VOB schreef ik samen met Thomas van Dalen een bibliotheek brochure maatschappelijk ondernemenover de praktijk van maatschappelijk ondernemen bij bibliotheken. Aan de hand van vijf interviews met bibliotheekdirecteuren schetsten we een mooi beeld over wat ondernemerschap betekent voor de bibliotheeksector.
Categorie: Voorpagina
Categorieën
Brochure Bibliotheekwet
Voor de VOB schreef ik eind 2014 een brochure over de nieuwe bibliotheekwet die in 2015 van kracht werd.
Nu eens een keer geen doemscenario’s over de internetgeneratie, maar een ware lofzang. Dat is het geluid dat de Franse filosoof Michel Serres laat horen in zijn boek De wereld onder de duim. Met de filosoof Karim Benammar praten we over de veranderingen in macht, kennis en onderwijs die Serres beschrijft.
‘De prille scholier en de jonge studente van nu hebben nog nooit een boerenhoeve met koe, schaap of geit gezien,’ zo begint Serres. De lichte overdrijving in deze zin past bij de toon van het boek. ‘Het is een manifest,’ legt Benammar uit, ‘Serres wil een punt maken.’ Het gaat Serres vooral om het aanmoedigen van een positieve kijk op de manier waarop het internet de wereld heeft veranderd.
Categorieën
Zoekend naar woorden
Wie wint de woordenschatwedstrijd?
Ik 
dacht altijd dat het Engels een veel grotere woordenschat had dan het Nederlands. Zoals zoveel dingen in het leven, blijkt ook dat iets anders te liggen. Mijn inschatting had vooral te maken met het gevoel dat er zo ongelooflijk veel synoniemen bestaan in het Engels. Dat van die hoeveelheid synoniemen klopt wel zo’n beetje en heeft onder andere te maken met de grote invloed van zowel het Germaans én Romaans op deze taal, terwijl in het Nederlands die Romaanse invloed veel minder groot is: neem bijvoorbeeld het Nederlandse woord ‘vrijheid’, waar je in het Engels twee opties voor hebt, ‘liberty’ (Romaanse wortels) en ‘freedom’ (Germaanse wortels).
Terwijl hij er zelf smakelijk over kan vertellen vindt Bert Keizer dat we toch vooral de dood niet moeten proberen ‘op te leuken’. Dat gebeurt de laatste tijd te veel, volgens hem, met uitvaarten waar vooral iemands leven wordt gevierd, in plaats van dat er bij zijn dood wordt stilgestaan. ‘Je kunt natuurlijk niet elke dag opstaan met het idee van “Waar op Zorgvlied wil ik nou precies liggen?”. Dat is verschrikkelijk, dat is dodend. En even stom is het, vind ik, om te doen alsof dat niet aan de orde is, want er moet gestorven worden.’ Zijn nieuwste werk Tumult bij de uitgang staat dan ook vol overpeinzingen over sterven en de dood.
De dood is altijd aanwezig
Bert Keizer is filosoof en verpleeghuisarts. In die laatste rol is de dood altijd in een of andere vorm aanwezig, soms stampvoetend in de kamer, soms op de loer liggend, net om de hoek, maar altijd onontkoombaar. Die wetenschap is nog niet zo makkelijk om te zetten in handelen; ook niet, of misschien juist niet voor een arts: ‘Ik heb in mijn werk geleerd om, als iemand bovenaan de lijst staat om te sterven, dat ook op tafel te leggen en daar gewoon over te praten. Dat vond ik wel moeilijk in het begin.’
“Wie van niets weet, denkt dat er twintig of dertig verschillende tv-zenders zijn. Net alsof er iets gebeurt wanneer je op die knopjes drukt! Ja, het beeld knippert en er komt een andere scène op tv. Maar als je beter kijkt, dan zie je dat de zogenaamde ‘nieuwe’ scène geheel aansluit bij wat je net ‘op de andere zender’ zag.”
Deze passage uit het boek van Wouter Kusters, Filosofie van de waanzin, geeft een kijkje in het hoofd van iemand die een psychotische episode meemaakt. Of liever, het geeft de lezer even de mogelijkheid om door de ogen van een psychotisch iemand naar de werkelijkheid te kijken, zoals die zich op dat moment aan ‘de waanzinnige’ voordoet.
Betekenisvolle wereld
“Ik probeer te laten zien dat het gaat om een betekenisvolle wereld die interessant is voor de persoon zelf, maar ook voor andere mensen,” vertelt Kusters tijdens het interview. Zijn nieuwste boek bevat naast dit soort psychotische passages ook een uitgebreide uiteenzetting over hoe filosofie en waanzin zich tot elkaar verhouden. In Kusters zelf vinden we ze alvast beide terug: naast taalkunde studeerde hij filosofie én bovendien is hij tweemaal in zijn leven een tijdje ‘waanzinnig’ geweest. Hij gebruikt zijn eigen ervaringen in zijn boek, maar deze vormen slechts een klein onderdeel van het vuistdikke werk.
Eind 2012 schreef ik samen met Thomas van Dalen een brochure voor de Bibliotheek Den Bosch: Kloppend hart voor een ambitieuze stad.
Drijfveren
De wereld verandert in hoog tempo, maar de grootste uitdaging voor een stad is nog steeds de ontwikkeling van haar burgers. Onveranderd is dat de bibliotheek hierin een centrale rol speelt. Wij denken dat we het leven van mensen in ‘s-Hertogenbosch net een stukje rijker kunnen maken. Dus werken we aan mediawijsheid, taalontwikkeling, de aanpak van laaggeletterdheid en leesplezier, maar ook aan literatuur, debat, kennis en ontmoeting. We bieden mensen de kans om over hun grenzen te kijken én die grenzen te verleggen.
De bibliotheek brengt mensen in beweging, als een hart dat het bloed door de aderen van de stad doet stromen.
Op 6 maart interviewde ik Jos de Mul over het essay dat hij schreef voor de Maand van de Filosofie 2014. Het gefilmde interview plus de bijgaande tekst verschenen eerder al in i-Filosofie, het tijdschrift van de ISVW.
Kunstmatig van nature
Voor de Maand van de Filosofie 2014 schreef Jos de Mul, professor in de Wijsgerige Antropologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, het essay Kunstmatig van Nature. Onderweg naar Homo sapiens 3.0. De Mul beschrijft de rol die technologie in het leven van de mensheid heeft gespeeld, vanaf het allereerste begin tot nu. Ook geeft hij een beeld van hoe deze relatie in de toekomst zou kunnen veranderen.